Opera Ballet Vlaanderen

Dankzij duurzame en innovatieve architecturale verlichting straalt een nieuw historisch monument als nooit tevoren

Opera Antwerpen is een architecturaal meesterwerk uit het begin van de jaren 1900. Het werd ontworpen door de Belgische architecten Alexis Van Mechelen en Emiel Van Averbeke. 

De verlichting van zo’n historisch erfgoed zoals de opera krijgt van de stad Antwerpen al verschillende jaren speciale aandacht. In 2012 keurde de gemeenteraad een lichtplan goed waarmee ze de verschillende delen van de stad duurzaam en coherent wil verlichten. 

 

De uitdagingen om erfgoed te verlichten

Want dankzij die verlichting van haar erfgoed kan Antwerpen: 

  • Herkenningspunten in de stad creëren en de nieuwsgierigheid van de voorbijgangers prikkelen
  • De stad cultureel aantrekkelijker maken
  • Een gezellige sfeer creëren
  • Het veiligheidsgevoel in de wijken vergroten
     

Het was dan ook tijd om na het stadhuis, het Centraal Station, de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en Het Steen ook het monumentale gebouw van Opera Antwerpen ‘s nachts te laten schitteren.  
Dat enorme project voerden we samen uit met Stad Antwerpen, Radiance 35, Fluvius en Opera Ballet Vlaanderen.  

 

Zorgvuldig geënsceneerde architecturale verlichting

Waarom Antwerpen besliste om de Opera te verlichten? Het gebouw had tot op dat moment geen eigen verlichting. Het werd alleen indirect verlicht door de openbare verlichting op het Operaplein. 
Om de volledige rijkdom van het neobarokke gebouw tot zijn recht te laten komen, kreeg architectenbureau Radiance 35 de opdracht om een verlichtingsconcept te ontwerpen. Na een wedstrijd kozen ze onze SCULP-armaturen om het gebouw tot leven te brengen.

Radiance 35 bedacht een concept dat uit verschillende lagen bestaat. Daarmee zetten ze de unieke aspecten van de Opera in het licht. 

  • Gevelverlichting accentueert de verticale elementen en zet enkele zorgvuldig gekozen details in de schijnwerpers.
  • Verlichting van de raamkozijnen en de loggia voegt diepte en een stukje dramatiek toe aan het gebouw.
  • Zachte, indirecte verlichting van het hele gebouw brengt eenheid in de verlichting.
  • Schijnwerpers gericht op de trappen en het plein nodigen de voorbijgangers uit om het culturele aanbod van Opera Ballet Vlaanderen te ontdekken.
     

SCULP-armaturen verlichten het gebouw precies en efficiënt

De beheerders vertrouwden op onze expertise in architecturale verlichting. 

De robuuste SCULPFLOOD 150- en SCULPFLOOD 60-ledschijnwerpers worden op een kleine afstand van het gebouw geïnstalleerd om de Opera met een heel zachte verlichting aan te lichten. Ze zijn optimaal om de architectuur in het licht te zetten en het energieverbruik zo klein mogelijk te houden. Tegelijk laten ze toe om de lichtopbrengst nauwkeurig op de behoeften van het project af te stemmen. Hun krachtige en ter plaatse aanpasbare fotometrie verlicht het hele gebouw ook mooi gelijkmatig. 

De lineaire SCULPLINE-schijnwerpers op de gevels accentueren de verticale elementen van het gebouw met een strijklicht. Ze werden gemakkelijk in de gevels geïntegreerd en smelten er harmonieus mee samen. Zo belemmeren ze overdag het zicht op het prachtige gebouw niet.

Radiance 35 koos ook SCULPDOT-schijnwerpers als accentverlichting. Die zetten de opmerkelijkste details van de gevel in het licht. De voordelen van de SCULPDOT-armatuur? Ongetwijfeld zijn dit installatieeenvoud en discretie. Bovendien laten de externe refractor en de bevestigingsbeugel met hellingshoeksysteem toe om de armatuur ter plaatse af te stellen en zo het licht vorm te geven en het eindresultaat te bereiken waar het verlichtingsconcept om vraagt. 

De SCULPFLOOD 150-armaturen verlichten de trappen en het plein en worden daarin ondersteund door de op maat gemaakte lichtbomen op het Operaplein voor de Opera. Zo vestigen ze de aandacht van de voorbijgangers voor de evenementen die in de Opera plaatsvinden. 

Van Ertbornstraat 8
Antwerpen
België

Partner(s)

Opdrachtgever: stad Antwerpen
Projectmanager: Fluvius
Architectenbureau/lichtontwerper: Radiance 35
Netwerkbeheerder: Fluvius
Uitvoerder: Light Infra Herentals

Toepassing(en)

12
SCULPFLOOD 150
3
SCULPFLOOD 60
59
SCULPDOT
31
SCULPLINE

De rol van Schréder en de Belgische teams beperkte zich niet tot de levering van de armaturen. We gaven Radiance 35 ook advies bij vragen over de verlichtingsoplossingen die het lichtconcept van het gebouw het beste tot leven zou brengen. Daarbij voerden we ter plaatse verschillende tests uit om precies te bepalen welke lenzen het meest geschikt waren om het gevraagde resultaat te bereiken. 

 

Verfijnd en dynamisch lichtbeheer

Alle armaturen worden beheerd door een slim besturingssysteem waarmee Opera Ballet Vlaanderen verschillende scenario’s kan programmeren. Tijdens de avond- en ochtendspits wordt de Opera een echt lichtbaken dat verlicht wordt in verschillende tinten wit. Later op de avond wordt de verlichting gedimd om ook ’s nachts het gebouw in een mooi licht te doen baden. 

Het lichtbeheersysteem laat ook toe om de verlichting tijdens voorstellingsavonden aan te passen door bepaalde details van het gebouw uit te lichten en/of met het kleurenpalet te spelen. Met wat meer contrasterende lichteffecten of subtiele kleuraccenten wil Antwerpen de verlichting zo in overeenstemming brengen met de voorstellingen.

De stad en de directeur van Opera Ballet Vlaanderen zijn heel tevreden met de verlichting en zijn er trots op dat dit historische gebouw ook in de toekomst duurzaam zal schitteren. 

Schepen voor openbaar domein Erica Caluwaerts: “Palais Garnier in Parijs, Sydney Opera House in Australië, de Weense Staatsopera. Elke grote stad heeft een operahuis om trots op te zijn, zo ook Antwerpen. Waar het prachtige gebouw van Opera Antwerpen voordien verdween achter een muur van auto’s en enkel kon teren op straatverlichting, worden haar unieke aspecten nu opnieuw belicht dankzij de heldere architecturale verlichting, …” - Persbericht van de stad Antwerpen (Nieuwe gevelverlichting laat Operagebouw schitteren (antwerpen.be))
Schréder heeft al verschillende prestigieuze gebouwen in België en de hele wereld helpen verlichten.