Annie Cordytunnel

Duurzame verlichting bespaart een maximum aan energie en verbetert de veiligheid voor automobilisten

De Annie Cordytunnel – de vroegere Leopold II-tunnel – is de langste tunnel in België. Hij is meer dan 2,6 km lang en de belangrijkste toegang tot het noorden van Brussel. Elke dag rijden er 80.000 voertuigen door. De tunnel werd in 1986 geopend, maar begon ondanks de renovaties in de jaren 2000 in verval te raken.

Daarom startte Brussel Mobiliteit grote renovatiewerken op met onder meer asbestverwijdering, structurele herstellingen, waterdichting en ventilatie. Belangrijkste doel: de tunnel veiliger maken

Ook op vlak van verlichting had Brussel Mobiliteit duidelijke doelen

  • Met LED-verlichting en een besturingssysteem het energieverbruik optimaliseren;
  • De onderhoudskosten halveren;
  • Het comfort en de veiligheid van de gebruikers verhogen.
Brussel - België
België

Klant

EQUANS

Partner(s)

Opdrachtgever: Brussel Mobiliteit
Projectbeheer: Engie
Studiebureau: EGIS en BG
Tunnelbesturingssysteem: Phoenix Contact + Schréder
Installatie: Equans en VSE - ENGIE Fabricom
1200
FV32
2000
SCULPLINE
200
ILUM MARK

Perfect geregelde verlichting voor meer comfort en veiligheid

Dankzij de ervaring in tunnelverlichting die we in de hele wereld opbouwden, konden we uit een breed gamma aan verlichtingsoplossingen putten om die doelen te bereiken. Op basis van de NBN L18-003-norm die de fotometrische eisen voor de verlichting van tunnels en onderdoorgangen voor gemotoriseerd verkeer vastlegt, stelde Schréder voor om de tunnel te verlichten met FV32-armaturen. De FV32 is uitgerust met de LensoFlex®2 fotometrische motor en heeft een brede waaier aan lichtverdelingen. Het luminantieniveau en de uniformiteiten van het armatuur zijn volledig conform de norm en het lastenboek van Brussel Mobiliteit. Bovendien laat de uitstekende kleurweergave van de LED-verlichting de bestuurders toe om mogelijke obstakels snel te spotten.

Als bijkomende maatregel om de tunnel veiliger te maken, besloot Brussel Mobiliteit om 17 extra nooduitgangen te creëren die worden verlicht met ILUM MARK-armaturen. Dat robuuste lineaire inbouwarmatuur is een oriëntatiepunt dat de mensen naar de uitgangen gidst: handig bij noodgevallen.


Lichtsturing voor maximale flexibiliteit

Om te garanderen dat het luminantieniveau in real time is aangepast aan de veiligheidsbehoeften van de chauffeurs, worden de armaturen aangestuurd door het Advanced Tunnel Control System (ATS) dat Schréder samen met Phoenix Contact ontwikkelde. Op basis van het tijdstip, de verkeersdrukte en het buitenlicht past het systeem het vermogen van de armaturen aan. Het is aangesloten op het centrale tunnelbeheersysteem van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dankzij die koppeling kunnen ze de verlichting monitoren en meteen regelen wanneer bijvoorbeeld het verkeer drukker of minder druk wordt of wanneer er incidenten gebeuren. 

In de automatische modus volgt de verlichting de scenario's die Brussel Mobiliteit heeft vastgelegd. Dat zijn er 3:

  • Van 6 uur tot 20 uur: 100%
  • Van 20 uur tot middernacht: 60%
  • Van middernacht tot 6 uur: 33%. 

Bijkomende uitdaging: de in- en uitgangen van een tunnel zijn bijzonder gevoelige punten. De chauffeurs mogen niet het gevoel krijgen dat ze een zwart gat binnenrijden of verblind worden door de zon wanneer ze de tunnel uitrijden.
Daarom is aan elke tunnelingang een luminantiemeter geplaatst. Die meet de hele dag lang hoeveel licht er buiten de tunnel is en past aan de hand daarvan het luminantieniveau automatisch aan. Hoe meer licht buiten de tunnel, hoe harder de verlichting in de tunnel brandt. Zo kunnen de chauffeurs zich snel aan de omgeving van de tunnel aanpassen.

Bovendien zijn de tunnelmonden die in en uit de tunnel leiden uitgerust met neutraalwitte SCULPLINE-armaturen. Ze verlichten het wegdek en de wanden optimaal, zodat de bestuurders de tunnel veilig kunnen in- en uitrijden. De hoge lichtopbrengst en krachtige kleurweergave van de neutraalwitte verlichting staan garant voor een hoog visueel comfort.

Geoptimaliseerd energieverbruik en onderhoudsgarantie 

De verlichtingsoplossing die we met al deze energie-efficiënte armaturen voorstelden, verlicht de tunnel precies daar waar nodig is, volgens de niveaus die het lastenboek vroeg. De oplossing is perfect op de inrichting van de tunnel afgestemd en maakt het mogelijk om het energieverbruik met 70% te verminderen.

Een onderhoudscontract van 25 jaar moet garanderen dat de infrastructuur toekomstbestendig is. Het robuust ontworpen FV32-armatuur vraagt weinig onderhoud en biedt hoge bescherming tegen corrosie, schokken en trillingen. Zo halveren ze de onderhoudskosten

Bovendien detecteert en signaleert het ATS-systeem automatisch en uiterst nauwkeurig alle eventuele storingen aan de armaturen, waardoor die gemakkelijker en sneller kunnen worden onderhouden. 

Op vraag van Brussel Mobiliteit werden in de wanden van de tunnelmonden ook SCULPLINE RGBW-armaturen geplaatst. Met die LED-armaturen heeft Brussel Mobiliteit een brede waaier aan scenografische verlichting ter beschikking en kunnen ze de scenario’s heel flexibel toepassen en maakt het voor de automobilisten een aangenamer traject.

De renovatie van de tunnel werd 10 jaar geleden opgestart en liet ons toe om onze klant te helpen met alle expertise die we hebben. Het studiebureau dat de fotometrische studies uitvoerde, de commerciële verantwoordelijken van het project die de behoeften van de klant opvolgden, het logistieke team dat het materiaal binnen de voorziene termijn leverde en de engineeringafdeling die alles ter plaatse regelde: we mobiliseerden een heel team om van dit project een succes te maken

De Annie Cordytunnel werd gerenoveerd in het kader van een publiek-private samenwerkingsovereenkomst. Daarin staat dat de tunnel tot 25 jaar na de renovatie moet worden onderhouden. Omdat privépartner Besix/Jan De Nul/Equans van het Brusselse Gewest de tunnel maar beperkt mag sluiten om onderhoudswerken uit te voeren, koos Equans voor Schréder. Hun oplossingen zijn robuust en hun prijs-kwaliteitverhouding is uitstekend voor de duur van het contract. Daarmee werd ook de jarenlange samenwerking tussen Schréder en Brussel Mobiliteit verlengd.

Vincent Thibert
Hoofdingenieur - Directeur a.i. - Directeur Infrastructuurprojecten Brussel Mobiliteit