Fietstocht? Het licht is fantastisch


Jean Luc Lambert - Schréder Urban Deco Business Segment Manager
Jean-Luc Lambert
Urban Deco Business Segment Manager

Het is onmogelijk om te overdrijven hoeveel de wereld is veranderd sinds het begin van dit jaar. Omdat we ons allemaal aanpassen aan het nieuwe normaal, staan stedenbouwkundigen voor een reeks uitdagingen. Burgers willen geleidelijk aan weer aan het werk, vrienden zien en plezier hebben terwijl ze veilig blijven, maar dat betekent beperkte capaciteit in het openbaar vervoer en files als die reizen met de auto worden gemaakt. Een geweldig antwoord op deze vragen bestaat al eeuwen: de fiets. 

Om een idee te krijgen van de omvang van dit fenomeen, heeft het Schotse fietsbedrijf Shand Cycles een ICM-peiling laten uitvoeren, waaruit bleek dat meer dan een op de zes forenzen in het Verenigd Koninkrijk overweegt over te stappen van auto's, treinen of bussen naar fietsen omdat de lockdown maatregelen worden versoepelt. Uit de peiling bleek dat 17% van de forenzen na de pandemie vaker naar het werk fietst. Als ze dat allemaal doen, zouden dat, alleen al in het Verenigd Koninkrijk, 5,5 miljoen mensen zijn die overstappen naar hun fiets.

Fietsen was een van de weinige buitenactiviteiten die tijdens de lockdown was toegestaan en dat heeft ertoe geleid dat veel mensen het plezier van het fietsen herontdekken. Nu de natie weer aan het werk gaat, wordt sociale afstand een enorme uitdaging voor degenen die voorheen gebruik maakten van het openbaar vervoer in de spits.

Ann Ritchie-Cox
Algemeen directeur - Shand Cycles

Dit is een wereldwijd fenomeen. In Australië heeft Bicycle Network, de grootste fietsorganisatie van het land, sinds het begin van de pandemie in sommige steden een toename van 270% van het fietspad opgemerkt. Omdat forenzen overschakelen naar fietsen, moeten steden ervoor zorgen dat ze zich veilig, beschermd en ondersteund voelen - en verlichting kan hierbij een cruciale rol spelen.

Op een eigen rijstrook

Zelfs vóór de pandemie moedigden steden de omschakeling naar het fietsen al aan. Het is een dagelijkse training, bespaart geld en maakt de lucht in de stad aangenamer om te ademen. 

Als automobilisten de mogelijkheid krijgen om te fietsen, doen ze dat graag, maar ze hebben de juiste prikkels nodig. Dat betekent veilige fietsenstalling, gescheiden fietspaden en voldoende infrastructuur om kruispunten veilig te maken.

James Armstrong
Beleidsstagiair - European Cyclists’ Federation

Als het gaat om overschakelen naar fietsen, is een veilig gevoel net zo belangrijk als veilig zijn. Verlichting speelt hierin een grote rol en het is iets waar we in de loop der jaren stilletjes experts in zijn geworden bij Schréder, waarbij we steden van Rio tot Utrecht helpen om niet alleen fietsen te huisvesten, maar ook actief aan te moedigen.

Zoals Armstrong opmerkt, zijn kruispunten een groot probleem voor degenen die gewend raken aan het fietsen. We raden aan om ze in een andere kleurtemperatuur te verlichten om fietsers erdoor te leiden, wat het risico op ongevallen kan verminderen. Een koel wit licht kan bijvoorbeeld de aandacht vestigen op de mogelijke gevaren die voor ons liggen, zodat mensen tijd hebben om zich voor te bereiden voordat ze stoppen en/of keren. Dit is wat we deden in Tilburg

A contrasting light scheme improves visibility for cyclists at dangerous junctions in the city of Tilburg

Ondertussen zorgt een heldere verlichting langs de hele route ervoor dat weggebruikers de gezichten van andere mensen kunnen herkennen. In de donkere nachten geeft dit een verhoogd gevoel van veiligheid, zodat ze zich volledig op hun gemak voelen – en dat betekent dat ze hun route veilig kunnen volgen, wegmarkeringen kunnen herkennen en obstakels het hele jaar door duidelijk kunnen zien. 


Trappen naar een nieuwe wereld

Nu steden over de hele wereld na de lockdown weer opengaan, implementeren beheerders gescheiden pop-up fietspaden, gedeelde ruimtes en nieuwe verkeerssystemen. Parijs legt 50 km aan nieuwe fietspaden om te helpen met de omschakeling, en sommige wegen, zoals de karakteristieke Rue de Rivoli (die we een paar jaar geleden hebben omgebouwd tot energiebesparende LED-verlichting) zijn gereserveerd voor voetgangers en fietsen. Het is alleen voor geautoriseerde voertuigen toegestaan om daar te rijden. 

En de Brusselse minister van Vervoer Elke Van den Brandt kondigde aan dat de stad 40 km fietspaden zou aanleggen: rijstroken die normaal gesproken gereserveerd zijn voor auto's en vrachtwagens op sommige grote wegen, zijn nu alleen toegankelijk voor fietsers. Belangrijke routes zoals de Rue de la Loi, Boulevard Géneral Jacques, Avenue de Tervuren en Avenue Louise sluiten op elkaar aan en vormen een veilige doorgang voor fietsers die vanuit Vlaanderen en Wallonië de hoofdstad binnenrijden.

Veel steden brengen deze veranderingen tijdelijk aan, maar naarmate stadsbewoners wennen aan schonere lucht, het geluid van vogelgezang en de afwezigheid van files, kunnen veel ervan permanent worden – en daar komt de behoefte aan investeringen in infrastructuur. En hoewel wereldsteden de fietsvoorzieningen snel uitbreiden, moeten ze nog steeds investeren in kwaliteit.


Wereldwijde verschuivingen, lokale reacties

Afzondering van het auroverkeer vermindert de angst om geraakt en gewond te raken door een auto: de autoriteiten in Kopenhagen geloven dat 15-20% meer mensen wordt aangemoedigd om te fietsen elke keer dat ze een speciaal fietspad openen. Verlichting kan op dat effect voortbouwen.

Ons werk met lokale overheden in heel Europa betekent dat Schréder een unieke positie heeft om verlichting te bedenken die mensen daadwerkelijk uit hun auto en op hun fiets zal krijgen. En lokale overheden kunnen profiteren van intelligente verlichtingsschema's met sensoren, zodat de verlichting gedimd kan worden of zelfs kan worden uitgeschakeld wanneer niemand de faciliteiten gebruikt. 

In België is de RAVeL (Réseau Autonome des Voies Lentes) een netwerk van fietspaden dat bestaat uit meer dan 1.440 km omgebouwde voormalige spoorlijnen en jaagpaden. De stad Thy-le-Château wilde forenzen en toeristen graag de paden laten gebruiken, dus hebben we met hen samengewerkt om een licht-op-aanvraag oplossing te ontwikkelen.

Smart lighting system with sensors light up this bike path as users move ahead

Wanneer de sensor aan het begin van het RAVeL-pad mensen detecteert, verhoogt het besturingssysteem het lichtniveau van de eerste 4 armaturen tot 100%. Sensoren langs de route zorgen ervoor dat gebruikers langs het pad voorzien worden van het juiste lichtniveau. Als er gedurende 4 minuten geen beweging wordt gedetecteerd, worden de armaturen met 70% gedimd. Hierdoor kunnen mensen het hele jaar door gebruik maken van het fietspad, en konden de lokale autoriteiten ook de lichtvervuiling verminderen en energie besparen.

Investeringen in op maat gemaakte fietsinfrastructuur lijken misschien geen voor de hand liggende keuze, met de gemeentelijke begrotingen die enorm onder druk staan nu economieën wereldwijd haperen in de nasleep van de pandemie. Maar al het bovenstaande laat zien dat het een enorm verschil kan maken om mensen weer aan het werk te krijgen - en ze sociaal op afstand, gezond en betrokken te houden op weg daarheen. Van het ondersteunen van lokale bedrijven tot schonere lucht en straten, de kosten-batenverhouding van fietsinvesteringen is enorm. We helpen u graag bij het verlichten van uw reis.


Over de schrijver

Sinds hij in 1988 bij het bedrijf kwam als werktuigbouwkundig ingenieur, heeft Jean-Luc een breed scala aan stedelijke verlichtingsarmaturen ontwikkeld, die altijd streven naar een verbetering van het ontwerp en de efficiëntie. 
Hij heeft de wereld rondgereisd en dat zorgde voor zijn hands-on mentaliteit om de perfecte oplossing voor klanten wereldwijd te leveren. Er is niet veel dat hij niet weet over verlichting! 

Volg Jean-Luc op LinkedIn